Προσοχή όταν κάποια συνήθεια γίνεται εμμονή!
Οποιος έχει δει την κινηματογραφική ταινία του 1997 «As Good As It Gets» με τον Τζακ Νίκολσον ή την τηλεοπτική σειρά «Ντετέκτιβ Μονκ», πιθανώς θα έχει γελάσει με τις εμμονές που με τόσο ταλέντο αναπαριστούν οι πρωταγωνιστές τους. Ωστόσο η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή μόνο για γέλια δεν είναι.
Η αλήθεια είναι πως όλοι μας έχουμε συνήθειες που αγγίζουν τα όρια της εμμονής: τακτοποιούμε λ.χ. τα αντικείμενα στα ντουλάπια με συγκεκριμένο τρόπο, τοποθετούμε κάθε αντικείμενο σε συγκεκριμένη θέση ή έχουμε προσεκτικά φυλαγμένες συλλογές πραγμάτων (π.χ. παπούτσια) που δεν χρησιμοποιούμε ποτέ.
Αυτές οι απλές συνήθειες όμως απέχουν παρασάγγας από τα τρομακτικά για τον πάσχοντα χαρακτηριστικά της ΙΔΨ, όπως αποκαλείται εν συντομία η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Τα χαρακτηριστικά αυτά είναι αδιάκοπες σκέψεις ή φόβοι που αδυνατεί να αγνοήσει και οι οποίοι τον εξαναγκάζουν να υιοθετεί τελετουργικές, παράλογες συμπεριφορές για να καταπραΰνει το άγχος που του προκαλούν.
Τέτοιες συμπεριφορές είναι το συχνό πλύσιμο των χεριών, το καθάρισμα κάθε επιφάνειας πριν από κάθε χρήση, η αποφυγή χρήσης μιας πόρτας αν πρώτα δεν την ανοιγοκλείσει ο ασθενής συγκεκριμένο αριθμό φορών κ.λπ.
Οι ασθενείς ξέρουν καλά ότι αυτού του είδους οι σκέψεις και συμπεριφορές δεν έχουν σχέση με τη λογική, αλλά τους είναι αδύνατο να σταματήσουν. Συχνά μάλιστα αυτή η ψυχική διαταραχή μετατρέπεται σε βαρύ φορτίο που διαλύει όλη τους τη ζωή.
Σε άρθρο του που δημοσιεύθηκε προσφάτως στην «Ιατρική Επιθεώρηση της Νέας Αγγλίας» (NEJM) ο δρ Τζον Γκραντ, ψυχίατρος στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου, περιγράφει την περίπτωση ενός 19χρονου ο οποίος πλένει τα χέρια του 100 φορές την ημέρα, καθαρίζει τα πάντα πριν τα αγγίξει και φοβάται τόσο πολύ τα μικρόβια ώστε έχει απομονωθεί στο δωμάτιό του, δεν τρώει και λέει πως θέλει να πεθάνει.
Υπολογίζεται ότι 1%-3% του γενικού πληθυσμού πάσχει από ΙΔΨ, η οποία συνήθως μπορεί να αρχίσει έως τα πρώτα χρόνια της ενήλικης ζωής. Η διαταραχή συχνά είναι κληρονομική, παρότι η σοβαρότητά της παρουσιάζει μεγάλες διακυμάνσεις μέσα στις οικογένειες.
Οι ακριβείς αιτίες της δεν είναι γνωστές, αλλά ως φαίνεται παίζουν ρόλο δυσμορφίες σε συγκεκριμένες δομές του εγκεφάλου. Δίχως θεραπεία, εξάλλου, είναι απίθανο να υποχωρήσει μόνο της. Δυστυχώς, «μόλις το ένα τρίτο των ασθενών λαμβάνουν την απαιτούμενη φαρμακευτική θεραπεία και λιγότερο από το 10% την απαιτούμενη ψυχοθεραπεία» γράφει ο δρ Γκραντ.
Ερωτήματα - κλειδιά
Η ΙΔΨ συχνά συγχέεται με την κατάθλιψη ή την αγχώδη διαταραχή, επειδή τα συμπτώματά τους πολλές φορές τη συνοδεύουν. Το πρόβλημα αυτό μπορεί να επιλύουν τρία απλά ερωτήματα προς τους ασθενείς, κατά τον δρα Μάικλ Α. Τζέναϊκ, ψυχίατρο στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης:
* Εχετε επαναλαμβανόμενες σκέψεις που σας προκαλούν άγχος και από τις οποίες δεν μπορείτε να απαλλαγείτε όσο και να προσπαθείτε;
* Διατηρείτε τα πάντα γύρω σας πεντακάθαρα ή πλένετε συνέχεια τα χέρια σας;
* Ελέγχετε τα πάντα σε υπερβολικό βαθμό;
Οσον αφορά τη θεραπεία, το 60%-85% των ασθενών παρουσιάζουν σημαντική βελτίωση που διαρκεί επί χρόνια, αν και μπορεί να χρειάζονται σκόρπιες συνεδρίες στο μεσοδιάστημα.
Δημοσίευση σχολίου